دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز، که به صورت اختصاری به DeFi معروف است، یک زیرساخت مالی جدید بر پایه فناوری زنجیره بلوکی است که هدف آن ارائه خدمات مالی گوناگون مانند رمزارز به مردم به صورت غیرمتمرکز و بدون واسطه‌هایی مثل بانک‌ها و موسسات مالی است. این زیرساخت‌ها بیشتر در بستر اتریوم فعال هستند.

دیفای چیست

اصطلاح دیفای یا DeFi به پروژه‌ها، پلتفرم‌ها و مجموعه خدماتی گفته می‌شود که از بلاکچین استفاده می‌کنند و هدفشان حذف عامل میانجی یا شخص ثالث از امور مالی سنتی است. این اصطلاح از کلمه Decentralized Finance  گرفته شده که می‌توان آن را به فارسی با عبارت “امور مالی غیرمتمرکز” ترجمه کرد.

دیفای به مجموعه‌ای از خدمات و محصولات اشاره دارد که روی فناوری بلاک‌چین استوار هستند و هیچ شرکت یا سازمان ثالثی آن‌ها را مدیریت نمی‌کند.

هدف دیفای چیست

هدف اصلی دیفای، حذف المان‌های مرسوم و سنتی سیستم‌های مالی و جایگزینی آن‌ها با قراردادهای هوشمند است که عامل میانجی را حذف می‌کنند. به عنوان مثال، در سیستم‌های مالی سنتی، گرفتن وام از بانک با همه کارمندانش برای شما انجام می‌شود. اما در دیفای، نیازی به بانک و کارمندانش برای گرفتن وام نیست و قراردادهای هوشمندی که در بلاک‌چین پیاده‌سازی شده‌اند، همه چیز را انجام می‌دهند.

امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) یک حوزه به سرعت در حال گسترش است که با ارائه جایگزینی برای خدمات مالی سنتی، صنعت مالی را متحول می کند.

پلتفرم‌های دی‌فای از قراردادهای هوشمند برای خودکارسازی تراکنش‌های مالی استفاده می‌کنند و به کاربران امکان می‌دهند بدون نیاز به واسطه‌های متمرکز، وام‌دهی و استقراض کنند، ارزهای رمزنگاری شده معامله کنند و در حساب‌های پس‌انداز سود کسب کنند.

قراردادهای هوشمند برنامه‌هایی هستند که بر روی یک شبکه بلاکچین اجرا می‌شوند و می‌توان آن‌ها را طوری برنامه‌ریزی کرد که تراکنش‌های مالی را به‌طور خودکار و بدون نیاز به واسطه انجام دهند.

یکی از ویژگی های کلیدی DeFi طیف گسترده ابزارهای مالی آن است. پلتفرم‌های DeFi به کاربران این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به بانک یا مؤسسه مالی، وام‌دهی و وام‌گیری از سایر کاربران را دریافت کنند. آنها همچنین به کاربران این امکان را می دهند تا با استفاده از مشتقات مانند اختیار معامله و قراردادهای آتی، در مورد حرکات قیمت دارایی های مختلف حدس و گمان کنند.

این برنامه‌ها بدون توقف، نگهداری یا کنترل از سوی یک نهاد مرکزی، توسط کاربران شبکه اجرا می‌شوند. یکی از ویژگی‌های برجسته این برنامه‌ها این است که امکان کنترل بیشتری بر دارایی‌های خود در اختیار کاربران قرار می‌دهند.

در واقع، با استفاده از برنامه‌های غیرمتمرکز، دیگر نیازی به واسطه‌هایی مانند بانک‌ها، شرکت‌های تضمینی و نظارتی نیست و کاربران به صورت مستقیم و بدون واسطه می‌توانند دارایی‌های خود را کنترل کنند. بنابراین، مزیت این برنامه‌ها در تضمین امنیت، شفافیت و کنترل بیشتر دارایی‌های کاربران است.

این نوع پلتفرم ها پلتفرم‌های DeFi بر اساس معماری لایه‌ای ساخته شده‌اند که از بلوک‌های متعددی استفاده می‌کنند. این بلوک‌ها به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند تا با ترکیب برنامه‌های موجود، برنامه‌های کاربردی مالی جدیدی ایجاد کنند و معماری مدولار و انعطاف‌پذیری را ارائه دهند که می‌تواند با شرایط متغیر بازار سازگار شود.

به طور مثال، این بلوک‌ها می‌توانند از قراردادهای هوشمند، پروتکل‌های مبادله، سامانه‌های پرداخت و دیگر عناصر برای ساخت برنامه‌های کاربردی مالی استفاده کنند. به این صورت، توسعه‌دهندگان می‌توانند برنامه‌های مالی با ارزش افزوده بالا ایجاد کنند که به طور انعطاف‌پذیری با شرایط متغیر بازار سازگاری داشته باشند.

با وجود مزایای فراوان DeFi، بدون خطر نیست.

 یکی از خطرات اصلی احتمال خطاهای کدنویسی و هک است که می تواند منجر به ضررهای قابل توجهی برای کاربران شود. علاوه بر این، برخی از پلتفرم‌های DeFi نرخ‌های بهره بالایی را ارائه می‌کنند که می‌تواند برای کاربران جذاب باشد، اما ریسک بیشتری نیز دارد.

علیرغم این خطرات، DeFi به سرعت در حال رشد است و پتانسیل تغییر صنعت مالی را با ایجاد دسترسی و کنترل بیشتر برای افراد بر دارایی های مالی خود دارد. DeFi یک زمینه مهیج و نوآورانه است که ارزش تماشای آن را دارد که همچنان در حال توسعه و تکامل است.

همان‌طور که اشاره شد، دیفای برای فعالیت خود به یک زیرساخت غیرمتمرکز نیاز دارد و این زیرساخت همان بلاک‌چین است که در حال حاضر بیشترین سهم را در زمینه دیفای به خود اختصاص داده است، به عبارت دیگر شرکت‌هایی که قصد دارند در حوزه دیفای فعالیت کنند، پروژه‌های خود را بر بستر بلاک چین اتریوم توسعه می‌دهند.

البته با ظهور جایگزین‌های مناسب برای اتریوم، برخی از این شرکت‌ها به استفاده از بلاک چین‌های دیگر روی آورده‌اند، اما هنوز اتریوم به عنوان انتخاب اول برای پروژه‌های دیفای شناخته شده است.

نیاز به قراردادهای هوشمند در دیفای

برای کسانی که با قراردادهای هوشمند آشنایی ندارند، باید گفت که قراردادهای هوشمند یا Smart Contract در واقع قطعاتی از برنامه نویسی هستند که مفاد قرارداد به طور پیش فرض در آنها نوشته می‌شود. پس از اجرای این قراردادها، هیچگاه نمی‌توان آنها را به عقب برگرداند یا نتایج آنها را لغو کرد.

یکی از پروژه‌های پر کاربرد در حوزه دیفای، سایت‌ها و اپلیکیشن‌های وام دهی و سپرده گذاری هستند.

این سایت‌ها روی بلاک چین استوار هستند و این به معنی ذخیره تمام تراکنش‌های انجام شده در بلاک چین است. ذخیره سازی در بلاک چین به معنای توزیع اطلاعات تمام تراکنش‌ها در بین همه کاربران و در نتیجه، کاهش احتمال تقلب و کلاهبرداری است.

استفاده کاربران دیفای از اپلیکیشن‌های غیر متمرکز

برای رسیدن به این هدف، دیفای از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (دی‌اپ‌ها یا  DApps) استفاده می‌کند. این نوع اپلیکیشن در محیط غیرمتمرکز (مانند اکوسیستم نظیر به نظیر یک بلاکچین) توسعه می‌یابد و به همین دلیل در اختیار یک سازمان، مؤسسه یا شرکت خاص نیست. بنابراین، دولت‌ها و نهادهای نظارتی نمی‌توانند کنترلی روی آن داشته باشند؛ هیچ موجودیت خاص و متمرکزی مسئول یک DApp نیست تا برای ویرایش یا حتی حذف آن تحت فشار قرار بگیرد.

آیا ارتباطی بین قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز وجود دارد

در واقع، این دو موضوع با یکدیگر مرتبط هستند و به شدت به هم وابسته‌اند. استفاده مستقیم از قراردادهای هوشمند برای کاربران عادی امکان‌پذیر نیست، زیرا برنامه‌نویسی پیشرفته را می‌طلبد. به عنوان مثال، برای گرفتن وام از یک پلتفرم دیفای، کاربران باید به برنامه‌نویسی مسلط باشند، که برای اکثر کاربران عادی امکان‌پذیر نیست. به همین دلیل، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز به عنوان یک رابط کاربری برای ارتباط بصری ساده با قراردادهای هوشمند و پلتفرم‌های دیفای عمل می‌کنند.

در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز یا DApp ها، داده‌های مربوط به آن‌ها روی یک سرور خاص و متمرکز نیست، بلکه بر روی چندین دستگاه یا گره متصل به یک شبکه قرار دارد. به همین دلیل، این اپلیکیشن‌ها را غیرمتمرکز می‌نامیم. یکی از ویژگی‌های مهم این اپلیکیشن‌ها، باز بودن آن‌هاست؛ یعنی پس از هر جای دنیا، از طریق اینترنت قابل دسترسی هستند.

ویژگی پرمیشن‌لس یا “بدون نیاز به مجوز” که پروفسور فیلیپ سندنر به آن اشاره کرده، از همین ویژگی به وجود آمده؛ به این معنی که هر فردی می‌تواند از این اپلیکیشن‌ها استفاده کند و با آن‌ها تعامل داشته باشد و حتی می‌تواند یک اپلیکیشن غیرمتمرکز جدید برای دستیابی به اهدافش ایجاد کند. با توجه به پلتفرم‌هایی مانند اتریوم و کاردانو، امروزه ساخت این نوع از اپلیکیشن‌ها راحت‌تر از هر زمان دیگری است.

کاربردهای دیفای

صرافی‌های غیرمتمرکز

 صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) نوعی از پروژه‌های دیفای می‌باشند. این نوع از صرافی ها یک نوع صرافی ارز دیجیتالی است که به هیچ شرکت یا شخص ثالثی نیازی ندارد. برخلاف صرافی‌های متمرکزی مانند بایننس، صرافی‌های غیرمتمرکز کاربران کمتری دارند ولی اخیراً پرطرفداری آن‌ها افزایش یافته است.

در صرافی‌های غیرمتمرکز، کاربران به صورت مستقیم به هم متصل می‌شوند و می‌توانند با یکدیگر تجارت کنند. در صورتی که در صرافی‌های متمرکز، هنگام خرید ارز دیجیتالی، رمزارز خریداری شده ابتدا به کیف پول شما در همان صرافی منتقل می‌شود که به نوعی تحت کنترل صرافی است.

اما در صرافی‌های غیرمتمرکز مثل یونی‌سواپ، شما از ابتدا کیف پول خود را به صرافی متصل می‌کنید و در صورت خرید، رمزارز خریداری شده مستقیماً به کیف پول شما منتقل می‌شود. که پس از خرید، می‌توانید دارایی‌های خود را به کیف پول دیگر منتقل کنید.

پلتفرم‌‌های وام

در حمایت از دیفای، طرفداران ادعا می کنند که پلتفرم های وام غیرمتمرکز در حال ایجاد دموکراسی در اکوسیستم وام دهی سنتی هستند. در واقع، این پلتفرم ها قرارداد های هوشمند را به عنوان جایگزین میانجی هایی مانند بانک ها ارائه می دهند. در این پلتفرم ها، کاربران می توانند به صورت مستقیم به یکدیگر وام دهند و یا از یکدیگر قرض بگیرند، بدون نیاز به کارمند بانک یا خود بانک.

نحوه وام دهی پلتفرم وام دیفای

در این پلتفرم، کاربران می توانند با قرض دادن دارایی های خود به دیگران، سود دریافت کنند و کسانی که وام می­گیرند، می توانند از سرمایه خود استفاده کنند، بدون اینکه نیاز باشد دارایی های ارز دیجیتال خود را بفروشند.

استفاده از پلتفرم های وام دیفای یکی از راه های کسب درآمد از ارزهای دیجیتال است.

در سیستم بانکداری سنتی، برای دریافت وام، وثیقه لازم است. در پلتفرم های وام دهی دیفای، نیز این مورد برقرار است. به عبارت دیگر، ارزش ارزهای دیجیتالی که این افراد در این پلتفرم ها وارد می کنند، باید بیشتر از مقدار وام درخواستی باشد.

از مهمترین پلتفرم های وام دهی دیفای، می توان به میکر، کامپوند و Aave  اشاره کرد.

بازار‌های پیش بینی

در بازارهای پیش‌بینی دیفای، کاربران می‌توانند برای اتفاقاتی که در آینده قرار است بیفتد، شرط‌بندی کنند. این پلتفرم‌ها، مانند پلتفرم‌های شرط‌بندی معمولی که امروزه تبلیغات آن‌ها همه‌جا مشاهده می‌شود، عمل می‌کنند، اما با استفاده از فناوری بلاک‌چین، نیازی به وجود اشخاص ثالث نیست.

پروژه‌های دیفایی مانند Augur، Gnosis و FTX، به لطف انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال گذشته، مورد توجه قرار گرفتند.

 Polymarket و Predictit نیز از جمله پروژه‌های پیش‌بینی دیفایی می‌باشند.

ییلد فارمینگ (Yield Farming)

ییلد فارمینگ به فعالیت سپرده‌گذاری ارزهای دیجیتال در پلتفرم‌های اختصاصی با هدف کسب سود ماهانه یا سالانه اشاره دارد. درصد سود کسب شده و مدت زمان لازم برای سپرده‌گذاری بستگی به رمزارز و پلتفرم ارائه‌کننده دارد. یلد فارمینگ از جدیدترین موضوعات محبوب در حوزه دیفای است و می‌توان با استفاده از آن به سود خوبی دست یافت.

پلتفرم‌های Aave و Compound از جمله مهم‌ترین پلتفرم‌های مناسب برای یلد فارمینگ هستند که پیش‌تر به آن‌ها اشاره شده است.

استخراج نقدینگی

برنامه‌های دیفای با ارائه توکن‌های رایگان به کاربران، آنها را به خود جذب می‌کنند. این عملیات به عنوان “استخراج نقدینگی” شناخته می‌شود و از محبوب‌ترین روش‌های ییلد فارمینگ است. در این روش، کاربران با نگه‌داشتن توکن‌هایی که در اختیار دارند، از رشد ارزش آن‌ها بهره‌مند می‌شوند و در نتیجه سود خود را افزایش می‌دهند. علاوه بر این، اغلب برنامه‌های دیفای به کاربران این امکان را می‌دهند تا با استفاده از توکن‌هایشان، در امور مختلف شرکت کنند و حتی به ارائه خدمات مختلف بپردازند.

ترکیب‌پذیری

استیبل کوینمی‌توانید از متونی که در دیفای وجود دارند برای نوشتن برنامه‌های جدید استفاده کنید؛ زیرا برنامه‌های دیفای به صورت متن باز عرضه می‌شوند و کدهای آنها برای همه دیده‌پذیر هستند. به عبارت دیگر، شما می‌توانید با استفاده از برنامه‌های موجود در دیفای، مانند بلوک‌های لگو، برنامه‌های جدیدی را بسازید. این امکان به شما اجازه می‌دهد تا از تلاش و زمان صرفه جویی کنید و به راحتی برنامه‌های مورد نیاز خود را بر اساس برنامه‌های موجود ساخته و بهبود بخشید.

استیبل کوین

فعالان بازار ارز دیجیتال با استفاده از استیبل کوین‌ها و به خصوص تتر، به عنوان معروف‌ترین استیبل کوین، آشنا هستند. استیبل کوین، نوعی ارز دیجیتالی است که ارزش ثابتی دارد و از نوسانات بازار در امان است. به عنوان مثال، تتر یک استیبل کوین است که همواره ارزش ثابتی برابر با یک دلار دارد. اغلب استیبل کوین‌های موجود در بازار به صورت متمرکز هستند، به عبارت دیگر، تحت کنترل شرکتی یا سازمانی قرار دارند.

مشکلات امنیتی و عدم شفافیت از جمله انتقادهایی است که به استیبل کوین‌های متمرکز وارد شده است. به دلیل وابستگی به یک شرکت یا سازمان، این نوع استیبل کوین‌ها ممکن است در معرض خطر قرار گیرند و احتمال دسترسی شخص ثالث به اطلاعات کاربران وجود داشته باشد.

برعکس، استیبل‌ کوین‌های غیرمتمرکز مانند DAI از طریق استفاده از پروتکل‌های دیفای، توسط بلاکچین و هوش مصنوعی تنظیم می‌شوند. به عبارت دیگر، هیچ شخصی یا سازمانی کنترل کاملی برای DAI وجود ندارد و اطلاعات کاربران در امنیت کامل قرار دارد. به همین دلیل، استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکز می‌توانند برای حل مشکلات استیبل‌کوین‌های متمرکز استفاده شوند.

مزایا و معایب امور مالی غیرمتمرکز (دیفای)

امورمالی غیرمتمرکز، همانند سایر فناوری‌ها و حوزه‌های دیگر، دارای مزایا و چالش‌های خود است.

مزایا:

برنامه‌پذیری قابلیت برنامه‌پذیری آن‌ها

یکی از اولین مزایای دیفای، قابلیت برنامه‌پذیری آن است که با استفاده از قراردادهای هوشمند و اجرای خودکار آن‌ها، می‌توان به راحتی در زمان کوتاهی، ابزارهای مالی و دارایی‌های دیجیتال جدیدی را ایجاد کرد.

ثبات و تغییرناپذیری برای افزایش امنیت پروژه‌های دیفای

مزیت دیگر این است که پروژه‌های دیفای، به دلیل استفاده از فناوری بلاک‌چین، دارای ثبات و تغییرناپذیری هستند. بنابراین، وقتی یک تراکنش یا رکوردی در بلاک‌چین ثبت شد، دیگر هیچ کس نمی‌تواند آن را تغییر دهد یا حذف کند، که این موضوع باعث افزایش امنیت پروژه‌های دیفای می‌شود.

امکان همکاری بالا بین پروژه‌های مختلف

همچنین، یکی از مزایای دیگر دیفای، امکان همکاری بالا میان پروژه‌های مختلف است، به این معنا که هر توسعه‌دهنده‌ای می‌تواند پروژه‌ی دیفای خود را با پروژه‌ی دیگری ترکیب کند یا پروژه‌ی خود را ارتقا بخشد.

دلیلی که باعث شده‌است که پروژه‌های دیفای به لقب ساختمان‌سازی لگوی پول برسند این است که مانند قطعات لگو می‌توان آن‌ها را با یکدیگر ترکیب کرد و سازه‌های جدیدی را به وجود آورد.

علاوه بر این، استفاده از بلاک چین‌هایی مانند اتریوم به افراد این امکان را می‌دهد تا در تأیید تراکنش‌های شبکه شرکت کنند.

باز بودن کدهای برنامه‌نویسی آن‌ها

مزیت دیگر پروژه‌های دیفای، باز بودن کدهای برنامه‌نویسی آن‌هاست. به این معنا که همه می‌توانند کدهای این پروژه‌ها را از اینترنت دریافت، بررسی کرده و از صحت و امنیت آن‌ها اطمینان حاصل کنند.

آزادی استفاده از پروژه‌های دیفای

آخرین مزیت پروژه‌های دیفای، آزادی آن‌هاست. به این معنا که هر کس از هر کجای جهان که باشد می‌تواند از محصولات و پروژه‌های دیفای استفاده کند و حتی خودش هم می‌تواند در این حوزه وارد شده و پروژه‌های جدید را توسعه دهد.

معایب:

در حالی که پروژه‌های دیفای با توجه به ویژگی‌هایی مانند غیرمتمرکزی و باز بودن کدها، توانسته‌اند بسیاری از مزایا را برای خود به دست آورند، اما چالش‌هایی نیز در سر راه آن‌ها قرار دارد.

پرخطر بودن و عدم حمایت قانونی

یکی از چالش‌های اساسی این است که پروتکل‌های بلاک‌چین نمی‌توانند به صورت مستقیم به اطلاعات خارج از بلاک‌چین دسترسی داشته باشند. برای این کار، مجبور هستند به سرویس‌های خارجی روی بیاورند. این سرویس‌ها در واقع نقش یک میانجی را بازی می‌کنند و اطلاعات مورد نیاز قراردادهای هوشمند را در اختیارشان قرار می‌دهند. به همین دلیل در چنین محیط غیرمتمرکزی، ما مجبوریم به یک سرویس خارجی اطمینان کنیم و اگر این سرویس خارجی اطلاعات غلطی را در اختیار قراردادهای هوشمند بگذارد، پروژه‌های دیفای با مشکلاتی روبه‌رو خواهند شد.

افزایش هزینه و کندی در اجرای پروژه‌ها

چالش مهم بعدی به خود قراردادهای هوشمند برمی‌گردد. قراردادهای هوشمند شاخصه‌ی اصلی پروژه‌های دیفای هستند که همه‌چیز را مدیریت می‌کنند. هر گونه خطای نرم‌افزاری یا خطای امنیتی در این قراردادها می‌تواند باعث نابودی کل پروژه شود.

– بروز مشکلات فنی و حمله‌های سایبری

اگرچه باز بودن کد قراردادهای هوشمند در پروژه‌های دیفای، به ما اجازه می‌دهد که قبل از سرمایه‌گذاری و استفاده از خدمات آن، کدهای آن را بررسی کنیم و در صورت مشاهده خطا و اشکال در آن، به توسعه‌دهندگان پروژه اطلاع دهیم تا مشکلات رفع شوند، اما بیشترین مشکلات امنیتی و سرقت اموال کاربران در پروژه‌های دیفای به دلیل ضعف‌های موجود در قراردادهای هوشمند و کدهای برنامه‌نویسی آن‌هاست.

تفاوت DeFi با CeFi (خدمات مالی سنتی)

با در نظر گرفتن مطالبی که در بالا بیان شده، می‌توان نتیجه گرفت که دیفای در واقع یک طرح شسته رفته برای آینده صنعت مالی است. با این حال، در عین حال که احساس می‌شود که دیفای اخیراً در حال گسترش است، در واقع از چندین سال پیش، حتی اگر در مقیاس کوچک، وجود داشته است. امروزه، اپلیکیشن‌های غیر متمرکز دیفای در بسیاری از زمینه‌های مالی، مانند وام‌دهی، بانکداری غیر متمرکز، پرداخت‌های دیجیتال و … فعالیت می‌کنند. این جریان دیفای به شکلی انفجاری در حال گسترش است، اما هنوز مسیر طولانی‌ای در پیش است و ما هنوز در ابتدای آن قرار داریم.

یکی از دلایل این امر، عدم وجود یک شرکت یا سازمان مشخصی است که بتواند این حوزه را هدایت کند. در حالی که در سراسر دنیا، افراد، تیم‌ها و گروه‌های زیادی در حال کار بر روی توسعه دیفای هستند، اما هنوز این فعالیت‌ها به شکلی غیر متمرکز انجام می‌شوند. بنابراین، انبوهی از علایق و رویکردهای مختلف، مشکلاتی را نیز به همراه دارند.

تلاش های اخیر در حوزه DeFi برای تمایز دادن آن از بانک‌های سنتی بسیار مهم بوده است. به همین دلیل، تفاوت های قابل توجهی بین اپلیکیشن های غیرمتمرکز DeFi و خدمات مالی مرسوم متمرکز (Centralized Finance) وجود دارد. در ادامه، تفاوت های اصلی بین DeFi و امور مالی سنتی و متمرکز را بررسی خواهیم کرد. باید به یاد داشت که برخی پلتفرم های هیبریدی، با ترکیب DeFi و Cefi در حال توسعه هستند و یک مفهوم کاملا جدید ایجاد کرده اند.

14 تا از برترین ارز‌های دیجیتال در دیفای

۱. چین لینک (ChainLink): سرویس ارتباط با داده‌ها و آیتم‌های دنیای واقعی و قرارداد‌های هوشمند

۲. آوه (Aave): پروژه‌ای تخصصی برای وام‌دهی و تسهیل کردن امور مرتبط با آن

۳. یونی سواپ (UniSwap): صرافی غیرمتمرکز برای تبادل ارز‌های دیجیتال

4. کرو فایننس (Curve Finance) : برای تبادل استیبل کوین‌ها طراحی شده است و شامل استخرهای تامین نقدینگی، بخش سواپ یا مبادله توکن و فکتوری است. رمزارز بومی این پلتفرم CRV نام دارد و در کاربردهای آن می‌توان به پاداش‌دهی در ازای تامین نقدینگی و توکن‌سوزی اشاره کرد.

5. سوشی سواپ (SushiSwap): پلتفرم‌های وام‌دهی امور مالی غیرمتمرکز با تمرکز بر پاداش شرکت‌کنندگان

6. کمپوند (Compound): پلتفرم‌های وام‌دهی و وام‌گیری غیرمتمرکز

7. میکر (Maker): پلتفرم برای ایجاد دلارهای مصنوعی و کنترل تامین مالی دیفای.

8. . بالانسر (Balancer):پروتکل بالانسر یک بازارساز خودکار است که کاربران می‌توانند با تأمین نقدینگی، سود بالایی کسب کنند و از توکن بالانسر برای کاهش هزینه مبادلات استفاده کنند.

9. لوپ رینگ (LoopRing):یک پلتفرم غیرمتمرکز برای معاملات است که به شما امکان می‌دهد سفارش‌های خود را به‌صورت آفلاین ایجاد کرده و آنلاین معاملات خود را انجام دهید و ارز دیجیتال مختص خود را دارد که با افزایش کارکرد پروتکل، قیمت و ارزش نهایی آن نیز افزایش می‌یابد.

10. لیدو (Lido) : یک پلتفرم غیرمتمرکز است که برای استیک کردن توکن‌های شبکه‌های اتریوم ۲، ترا و سولانا طراحی شده است. از خدمات لیدو می‌توان به سپرده‌گذاری، ساخت توکن و استفاده از توکن‌های مینت شده در پلتفرم‌های دیفای اشاره کرد.

11. یرن فایننس (Yearn finance)

12. یام فایننس (Yam finance)

13. پنکیک سواپ (CAKE)

14. رپد بیت کوین (Wrapped Bitcoin)

جهت ورود و ثبت نام در صرافی بینگ ایکس کلیک کنید