تحلیل تکنیکال، یکی از روش‌های ارزیابی بازارهای مالی است که با استفاده از ابزارهای مختلف انجام می‌شود. اندیکاتورها نیز از جمله ابزارهای پرکاربرد در تحلیل تکنیکال هستند. اصطلاح “اندیکاتور” در واقع به معنای “شناساگر” است و با بررسی اطلاعات موجود، می‌توانند به تشخیص نقاط ورود و خروج در بازار کمک کنند.اندیکاتورها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: اندیکاتورهای حجمی، اندیکاتورهای روندی و اندیکاتورهای شتابی. هر یک از این دسته‌ها شامل انواع مختلفی از اندیکاتورها هستند که هر کدام دارای فرمول‌بندی و ویژگی‌های خاصی می‌باشند. در این مقاله، با یکی از اندیکاتورهای روندی به نام اندیکاتور ADX یا شاخص میانگین حرکت جهت‌دار آشنا می‌شویم.

تاریخچه اندیکاتور ADX

اندیکاتور ADX، که به معنای شاخص حرکت جهتی (Average Directional Index) است، در یک سیستم معاملاتی که شامل اندیکاتورهای حرکت جهت‌دار است، توسط ولز وایلدر (Welles Wilder) معرفی شد. این سیستم معاملاتی ابتدا برای دارائی‌ها و قیمت‌های روزانه طراحی شده بود، اما اندیکاتورهای آن می‌توانند نیز بر روی سهام استفاده شوند. حرکت‌های جهت‌دار مثبت و منفی، اساس این سیستم حرکت جهت‌دار را تشکیل می‌دهند. ولز وایلدر با مقایسه تفاوت بین دو کف متوالی با تفاوت بین دو سقف مربوطه، حرکت‌های جهت‌دار را شناسایی کرد.

در کتاب خود به نام “مفاهیم جدید در سیستم‌های معاملاتی فنی” که در سال ۱۹۷۸ منتشر شد، ولز وایلدر اندیکاتورهای حرکت جهت‌دار را معرفی کرد. این کتاب شامل اندیکاتور ATR (Average True Range)، اندیکاتور پارابولیک سار (Parabolic SAR) و اندیکاتور RSI (Relative Strength Index) نیز می‌شود. با اینکه این اندیکاتورها قبل از دوران کامپیوتر معرفی شدند، اما هنوز هم بسیار قابل اعتماد بوده و در معاملات استفاده می‌شوند.

مفهوم اندیکاتور ADX چیست؟

اندیکاتور ADX یا شاخص میانگین حرکت جهت‌دار (Average Directional Movement Index) یکی از اندیکاتورهای روندی است که به صورت مختصر به تحلیل روند بازار کمک می‌کند. این اندیکاتور از سه بخش اصلی تشکیل شده است که عبارتند از: منحنی DI+، منحنی DI- و منحنی اصلی ADX.

منحنی DI+ (مثبت): این منحنی نشان‌دهنده قدرت روند صعودی است. زمانی که خط DI+ بالاتر از خط DI- قرار دارد و در حال حاضر صعود است، نشان‌دهنده قدرت بالای روند صعودی است. به عبارت دیگر، همچنان که خط DI+ به سمت بالا حرکت می‌کند، احتمال روند صعودی قوی تر افزایش می‌یابد.

منحنی DI- (منفی): این منحنی نشان‌دهنده قدرت روند نزولی است. زمانی که خط DI- بالاتر از خط DI+ قرار دارد و در حال حاضر نزول است، نشان‌دهنده قدرت بالای روند نزولی است. به طور مشابه، ادامه حرکت خط DI- به سمت بالا نشان‌دهنده افزایش احتمال روند نزولی قوی تر است.

خط ADX: خط ADX خود به واسطه دو منحنی DI+ و DI- ساخته می‌شود. این خط نشان‌دهنده قدرت کلی روند بازار است. وقتی خط ADX بالاتر از مقدار مشخصی (مثلاً 25) قرار دارد، نشان‌دهنده وجود روند بازار است. هرچقدر این خط بیشتر باشد، روند بازار قوی تر خواهد بود. به عنوان مثال، اگر خط ADX به سمت بالا حرکت کند و از مقدار 25 عبور کند، احتمال وجود روند بازار قوی تر بسیار بیشتر است.

به علاوه، وقتی خط ADX بطور افقی و بدون شیب باشد، نشان‌دهنده­ی راکد بودن معاملات در بازار بورس است. در این حالت، بازار به طور کلی بدون روند و بدون جهت است و معامله گران بهتر است از ورود به بازار خودداری کنند تا زمانی که روند و جهت واضح‌تری تشکیل شود.

فرمول محاسبه اندیکاتور ADX

این اندیکاتور به صورت یک سیستم سه خطی تشکیل شده است، که شامل خطوط DI+، DI- و ADX می‌باشد. برای استفاده از اندیکاتور شاخص میانگین حرکت جهت‌دار، ابتدا باید مقادیر خطوط DI+ و DI- را محاسبه کنیم.

برای این منظور، در بازه زمانی مورد نظر، بالاترین و پایین‌ترین قیمت را در آغاز و پایان این بازه زمانی در نظر می‌گیریم. در ابتدا، اختلاف بین بالاترین قیمت فعلی و بالاترین قیمت قبلی را محاسبه می‌کنیم و این مقدار را به عنوان DM+ (تغییر جهت مثبت) نام‌گذاری می‌کنیم.

 سپس، اختلاف بین کمترین قیمت قبلی و کمترین قیمت فعلی را محاسبه می‌کنیم و آن را به عنوان DM- (تغییر جهت منفی) نام‌گذاری می‌کنیم.

از بین DM+ و DM-، آن که مقدار بیشتری داشته باشد را به عنوان DI+ و آن که کمتر باشد را به عنوان DI- در نظر می‌گیریم، در حالی که DI دیگر را صفر قرار می‌دهیم.

حال برای محاسبه خط ADX، ابتدا باید مقدار DX را محاسبه کنیم.

 این کار را با تقسیم قدر مطلق تفاضل DI+ و DI- در بازه زمانی مورد نظر بر جمع آنها انجام می‌دهیم و نتیجه را در صد ضرب می‌کنیم.

برای محاسبه اولین مقدار ADX، کافی است مجموع DX در تمام دوره‌های زمانی قبلی را تقسیم بر تعداد دوره‌ها (مانند ۱۴ روز) کنیم. برای مقادیر بعدی، می‌توانید مقدار قبلی ADX را در ۱۳ ضرب کرده و به آن DX فعلی را اضافه کنید، سپس مجموع را بر تعداد دوره‌ها تقسیم کنید.

نحوه ساخت نشانگر ADX

1. شناسایی حرکت جهتی

حرکت جهتی به عنوان بخشی از نوار تعریف می‌شود که خارج از محدوده نوار قبلی قرار دارد. اگر بخشی از محدوده بالای نوار قبلی باشد، آن را حرکت جهتی مثبت (+DM) و اگر بخشی از محدوده زیر نوار قبلی باشد، آن را حرکت جهتی منفی (-DM) می‌نامند.

بیایید به چند نمونه نگاهی بیندازیم. همانطور که می‌بینید، نوار نشان داده شده با فلش دارای بخشی از محدوده است که بالاتر از محدوده نوار قبلی قرار دارد. بنابراین به عنوان +DM شناخته می‌شود.

همچنین در تصویر بعدی نوار نشان داده شده با فلش دارای بخشی از محدوده است که پایینتر از محدوده نوار قبلی قرار دارد. بنابراین به عنوان DM- شناخته می‌شود.

2. ساخت شاخص جهت

بعد از شناسایی تمامی میله‌های +DM و -DM که می‌خواهید برای محاسبه ADX استفاده کنید، می‌توانید شاخص جهت را بسازید که به عنوان +DI و -DI تقسیم می‌شود.

برای این کار، از جمع دو پارامتر (+DM، -DM) که به تازگی آنالیز شده‌اند، استفاده می‌کنیم و آنها را به مجموع محدوده‌های واقعی میله‌ها مرتبط می‌کنیم.

3. محاسبه شاخص حرکت جهتی (DX)

برای انجام این مرحله، یعنی محاسبه شاخص حرکت جهتی (DX)، باید از اعدادی که در مرحله قبل به دست آوردیم، استفاده کنیم.

به خاطر داشته باشید که مقدار DX فقط می‌تواند بین 0 تا 100 باشد، جایی که 0 نشان دهنده عدم وجود روند و 100 یک روند بسیار قوی است.

4. محاسبه شاخص  ADX

برای محاسبه میانگین جهت شاخص، باید شاخص حرکت جهتی (DX) را برای n گروه میله پیدا کنیم. ADX صرفاً میانگین شاخص‌های حرکت جهتی در تمام گروه‌های نوار در نظر گرفته می‌شود.

تشخیص قدرت روند با اندیکاتور ADX

تشخیص قدرت روند با استفاده از اندیکاتور ADX امکان‌پذیر است. همانطور که می‌دانید، منحنی ADX در بازه‌ی ۰ تا ۱۰۰ حرکت می‌کند. به‌طور پیش‌فرض، می‌توانید سطح ۲۵ را به‌عنوان سطح تایید انتخاب کنید. زمانی که منحنی ADX بالاتر از سطح ۲۵ قرار دارد، نشان‌دهنده‌ی قدرت روند نسبتاً بالا است. اما اگر منحنی ADX به سمت سطح ۲۰ و پایین‌تر حرکت کند، نشان‌دهنده‌ی قدرت روند نسبتاً ضعیف است.

با توجه به انتخاب سطح ۲۵ برای تایید اعتبار تحلیل، پیشنهاد می‌دهیم در صورتی که منحنی ADX در سطوح پایین‌تر از ۲۰ حرکت کند، بهتر است از انجام معاملات در سهم موردنظر خودداری کنید. در واقع، این نشانگر نقطه قوت و ضعف روند را بر اساس سطح قدرت ADX به شما نشان می‌دهد. بنابراین، با استفاده از این اندیکاتور می‌توانید تصمیمات خرید و فروش خود را بهبود بخشید و از معاملات نامناسب جلوگیری کنید.

بهترین تنظیمات اندیکاتور ADX

اندیکاتورها می‌توانند با تنظیمات مختلفی مورد استفاده قرار بگیرند و استفاده از هر اندیکاتور بستگی به استراتژی شما دارد. با این حال، برای هر اندیکاتور، سازندگان آن و تکنیکالیست‌های حرفه‌ای، تنظیمات خاصی را توصیه می‌کنند.

اندیکاتور شاخص میانگین حرکت جهت‌دار به طور پیش‌فرض بر روی دوره چهارده روزه تنظیم شده است و در استفاده عمومی، استفاده از این تنظیمات پیش‌فرض توصیه می‌شود. این به دلیل استفاده‌ی گسترده تحلیلگران در سراسر جهان است. در صورت تمایل به ترکیب آن با اندیکاتوری مانند RSI، باید تنظیمات دو اندیکاتور یکسان باشند. از طرفی، تنظیمات پیش‌فرض RSI نیز بر روی دوره چهارده روزه قرار دارد.

مزایای استفاده از ADX و نقش +DI و -DI در تعیین قدرت و جهت روند

مزایای استفاده از ADX، +DI و -DI برای تعیین قدرت و جهت روند، بسیار مهم هستند. برای شروع، ADX  به معامله‌گران امکان ورود و خروج دقیق‌تر را می‌دهد. زمانی که ADX به بالای 25 ارتقا می‌یابد و همچنان در حال رشد است، بسیاری از معامله‌گران آن را به عنوان یک عامل ورود به معامله می‌بینند.

هر خوانش ADX کمتر از 25 نشان‌دهنده‌ی اتمام روند است و در نتیجه به عنوان نقطه نهایی خروج عمل می‌کند. با این حال، ورود به معامله و خروج از آن نزدیک به خط 25 کمترین سود را به همراه خواهد داشت، زیرا این نشان‌دهنده روندی است که هم به تازگی شروع به شکل‌گیری کرده است و هم در حال ضعیف شدن است. به همین دلیل، برخی از معامله‌گران از مقدار بالاتری مانند 40 برای نقطه ورود و خروج خود در تجارت استفاده می‌کنند، زیرا ارتفاع ADX بیشتر از 40 نشان‌دهنده‌ی یک روند قوی با بیشترین پتانسیل سود است.

اگرچه ممکن است یک روند همچنان در همان جهت ادامه یابد ولی ADX به مقداری بین 40 تا 25 کاهش یابد، با کاهش قدرت روند، قیمت ثابت می‌شود و در نتیجه مارجین سود بالقوه معامله‌گر نیز کاهش می‌یابد. به همین دلیل، بررسی اوج‌ها و سقوط‌های ADX نیز می‌تواند در معامله‌گران حس حرکت بازار را القا کند.

خطرات مرتبط با استفاده از ADX

اگرچه معامله‌گران عموماً به عنوان یک شاخص روند، ADX  را مورد استفاده قرار می‌دهند و خوشحالی خود را اعلام می‌کنند، اما این شاخص محدودیت‌ها و نقاط ضعفی دارد که معامله‌گران باید آگاهی داشته باشند. استفاده از ADX به همراه +DI و -DI می‌تواند به شما در شناسایی روندهای نزولی و صعودی کمک کند و یکی از بزرگترین نقاط ضعف استفاده از ADX به تنهایی را برطرف کند.

همچنین، ADX  از نظر سیگنال‌های استفاده شده در خروج از موقعیت، راهنمایی واضحی ندارد. معامله‌گران روش‌های خود را برای زمان‌بندی اقدامات تجاری بر اساس سطوح خاص در محدوده ADX توسعه داده‌اند، اما خود این اندیکاتور به معامله‌گر اعتماد به نفس کمتری می‌دهد.

در نهایت، ADX محدودیتی بوجود می‌آورد که یک شاخص عقب‌افتاده است، به این معنی که معامله‌گران همیشه برای درک حرکت بالقوه قیمت، از داده‌های گذشته استفاده می‌کنند. در نتیجه، همواره وجود دارد که نشانه‌های ارائه شده توسط ADX، معامله‌گران را در انجام معاملاتی که به زیان خالص منجر می‌شود، گمراه کند. به همین دلیل، برخی از معامله‌گران ممکن است ADX را با اندیکاتورهای پیشرو ترکیب کنند که می‌تواند در تأیید پیشنهادات ADX مفید باشد.

ترکیب ADX با ابزارهای دیگر

ترکیب ADX با سایر ابزارهای مومنتوم مانند نوسانگر تصادفی و شاخص قدرت نسبی (RSI) می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا واگرایی‌ها را تأیید کنند و سیگنال‌های ورود و خروج را در برابر خوانش‌های بیش از حد خرید و فروش بیش از حد برای دقت بیشتر تأیید کنند. قدرت روند، جهت و حرکت را می‌توان با استفاده از واگرایی همگرایی میانگین متحرک (MACD) تأیید کرد.

نوسان‌ساز تصادفی و MACD به دلیل نقش مکملی که در تجزیه و تحلیل فرصت‌های تجاری ایفا می‌کنند، در حال حاضر یک جفت محبوب محسوب می‌شوند. ADX فقط به این مقدار اضافه می‌کند و MACD زمینه اضافی را برای میانگین‌های متحرک فراهم می‌کند که می‌تواند برخی از کاستی‌های ذاتی ADX، به ویژه ویژگی‌های عقب مانده را به طور کلی برطرف کند.

از سوی دیگر، RSI یک جفت عالی با ADX است، زمانی که شما به دنبال بهبود زمان‌بندی معاملات خود بر اساس بینش ADX هستید. در حالی که ADX شدت روندهای در حال وقوع را منعکس می‌کند، RSI می‌تواند به شما کمک کند زمان مناسب برای باز کردن یک موقعیت را شناسایی کنید، که این کار به شما کمک می‌کند پتانسیل سود خود را به حداکثر برسانید و دقت بسیار مورد نیاز را در استراتژی معاملاتی خود به ارمغان می‌آورد.

مهم نیست که چه شاخص‌های حرکت و روندی را برای استفاده در استراتژی معاملاتی خود انتخاب می‌کنید، اطمینان حاصل کنید که بینش خود را در مجموعه ابزارهای خود تأیید می‌کنید تا ریسک را به حداقل برسانید و سود را به حداکثر برسانید.

نحوه استفاده از شاخص ADX در معاملات سیستماتیک – تئوری و عمل

در روش سنتی، مقدار ADX بالاتر از 25 به ما نشان می‌دهد که بازار پرطرفدار است. اگر مقدار این شاخص بین 20 تا 25 باشد، بازار به حالت خنثی در نظر گرفته می‌شود و اگر مقدار آن کمتر از 20 باشد، نشانگری برای وجود روند قوی نیست.

در استفاده از این شاخص در یک سیستم معاملاتی، معمولاً به استراتژی پیشنهاد شده توسط ولز اشاره می‌شود. این استراتژی شامل خرید یا فروش در گذرگاه‌های شاخص جهت است. به طور کلی، هنگامی که شاخص جهت (DI) از بالای شاخص جهت منفی (-DI) عبور کند، یک موقعیت خرید برای ما ایجاد می‌شود. و همچنین، زمانی که شاخص جهت منفی (-DI) از بالای شاخص جهت (+DI) عبور کند، یک موقعیت فروش (پوزیشن کوتاه) برای ما ایجاد می‌شود.

سیگنال‌هایی که از شاخص ADX به دست می‌آیند، وقتی شاخص جهت مثبت (+DI) بزرگتر از شاخص جهت منفی (-DI) می‌شود، به این معنی است که بازار در حال رشد است و بنابراین باز کردن یک موقعیت خرید مناسب است. و البته بالعکس نیز صادق است. ولز متوجه شد که این سیستم به یک معامله‌گر اجازه می‌دهد تا روند بازار را طی کند.

شیوه تفسیر اندیکاتور ADX

1. DI+ بالاتر از DI-:

در صورتی که نمودارها را مورد بررسی قرار داده و مشاهده کنیم که DI+ بیشتر و بالاتر از DI- است، این می‌تواند نشانگر تمایل نمودار و همچنین ارز یا سهام به سمت بالا باشد. در نتیجه، افرادی که به دنبال روندهای مثبت در بازار هستند، می‌توانند از این حالت به خوبی استفاده کنند.

2. DI- بالاتر از DI+:

ممکن است به صورت برعکس نیز رخ دهد و در این حالت، DI- بیشتر از DI+ باشد. در چنین شرایطی، انتظار می‌رود که ارز یا سهام به سمت کاهش و تغییر جهت پایین باشد. این دو حالت در واقع تفسیرهای کلی‌تری است که مربوط به اندیکاتور شاخص میانگین حرکت جهت‌دار هستند.

علاوه بر این، می‌توان با استفاده از خط ADX یا همان شاخص میانگین، به فعالیت‌های جالبی پرداخت. اگر این خط به سمت بالا حرکت کند و صعودی باشد، به این معنی است که ارز یا سهام به صورت کلی دارای روند صعودی است. در سوی دیگر، اگر نمودار به صورت راکد یا نزولی باشد، احتمالاً با بازاری بدون روند سروکار داریم و باید استراتژی‌های دیگری را در خصوص سرمایه‌گذاری اجرا کنیم.

جهت ورود و ثبت نام در صرافی بینگ ایکس کلیک کنید