بلاک‌چین، به عنوان یکی از نوآوری‌های اساسی در حوزه فناوری و اقتصاد دیجیتال، تغییرات بسیاری را در ساختار و عملکرد صنایع مختلف به ارمغان آورده است. در این بستر، مدل اقتصاد دو توکنی به عنوان یک رویکرد نوین به‌منظور بهبود عملکرد و کارایی پروژه‌های بلاک‌چین ارائه شده است که در آن دو نوع توکن یا سکه دیجیتال، با وظایف و کاربردهای متفاوت، به کار می‌رود.

این مدل مبتنی بر ایده اصلی صدور دو توکن، که هر کدام وظایف ویژه‌ای را در جامعه بلاک‌چین دارند، طراحی شده است. توکن اول، به عنوان ابزاری برای جذب سرمایه و جذب سرمایه‌گذاران در فاز ابتدایی پروژه صادر می‌شود. این توکن به عنوان نشانگری برای جلب توجه سرمایه‌گذاران عمل کرده و امکاناتی را برای آن‌ها فراهم می‌سازد تا در پروژه سرمایه‌گذاری نمایند. از سوی دیگر، توکن دوم به عنوان واحدی برای انجام تراکنش‌ها و اجرای عملیات‌های داخلی در پروژه استفاده می‌شود. این توکن به عنوان واحد پولی درون سیستم عمل می‌کند که به راحتی می‌تواند برای خرید، فروش، یا انجام وظایف مختلف در پلتفرم مورد استفاده قرار گیرد.

اقتصاد دو توکنی به‌عنوان یک ابزار مناسب برای بهبود کارایی و کاربرد پروژه‌های بلاک‌چین طراحی شده است. این مدل می‌تواند به کاربران و علاقه‌مندان به ارزهای دیجیتال کمک کند تا به بهترین نحو از این ارزها و سیستم‌های بلاک‌چینی استفاده کنند. توزیع و طراحی دو توکن به نحوی است که هر یک دارای کاربردها و ارزش‌های خود هستند و به بهترین نحو ممکن به نیازهای مختلف افراد و پروژه‌ها پاسخ می‌دهند.

برای دستیابی به شناخت بهتر از این نوع پروژه‌ها و عملکرد آن‌ها، آشنایی با این مدل‌های اقتصادی تا جزئیات بیشتری از عملکرد و کاربردهایشان امری ضروری است. از این رو، تحقیق و مطالعه در عرصه مدل اقتصاد دو توکنی می‌تواند نقش مهمی در فهم عمیق‌تر این سیستم‌ها داشته باشد و برای ارتقاء و بهبود این مدل‌های اقتصادی کمک کند.

(در مقاله اپلیکیشن خرید و فروش ارز دیجیتال به بهترین اپ ها برای خرید و فروش ارز دیجیتال پرداخته ایم و آن ها رو با هم مقایسه کرده ایم)

توکونومیک چیست؟ (Tokenomics)

توکونومیک یا Tokenomics مفهومی است که از ترکیب دو کلمه “توکن” به معنای علامت یا نشانه دیجیتال و “اقتصاد” تشکیل شده است. این اصطلاح به طور کلی به مطالعه و تحلیل نحوه‌ی ساختار، توسعه، و عملکرد توکن‌های دیجیتال یا کریپتوگرافی به عنوان بخشی از اقتصاد یک پروژه یا شبکه می‌پردازد.

توکونومیک به دنبال درک نحوه‌ی تأثیرگذاری و عملکرد توکن‌ها در یک اکوسیستم اقتصادی می‌گردد. این شامل بررسی مواردی نظیر معیارهای توزیع توکن، نحوه‌ی استفاده از آنها در شبکه، سیاست‌های اقتصادی مرتبط با توکن‌ها (مثل تقاضا و عرضه، توزیع، مکانیزم‌های پاداش و انگیزه‌ها برای دارندگان توکن و…) و ارتباط آنها با سایر عوامل اقتصادی می‌شود.

در واقع، Tokenomics نقش بسیار مهمی در تعیین معیارها و قوانین مرتبط با توکن‌ها دارد، که به کاربران و سرمایه‌گذاران راهنمایی می‌کند که چگونه از این توکن‌ها استفاده کنند، چگونه با آنها کار کنند و چگونه از طریق این توکن‌ها در اکوسیستم اقتصادی بهره مند شوند.

به‌طور کلی، مطالعه Tokenomics به تحلیل مدل اقتصادی دیجیتال یک پروژه یا شبکه کمک می‌کند تا ارزش، کاربرد و ساختار توکن‌ها را بهبود بخشیده و درک عمیق‌تری از تأثیر آنها در اقتصاد و اکوسیستم مربوطه فراهم کند.

تاریخچه ظهور اقتصاد دو توکنی

ظهور اقتصاد دو توکنی، به‌عنوان یک پاسخ به چالش‌های ایجاد شده توسط عرضه اولیه سکه‌ها (ICO) در دوره ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸، مارکری به عنوان یکی از مهم‌ترین تغییرات در عرصه بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال مطرح شد. این مدل اقتصادی به دو توکن با وظایف و کاربردهای مختلف اشاره دارد که هر کدام به طور مستقل از یکدیگر، امکانات و وظایف گوناگونی را برای پروژه‌ها فراهم می‌کنند.

آغاز عرضه اولیه سکه‌ها (ICO) باعث تحریک یک موج عظیم از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های ارز دیجیتال شد. اما، تصویب و تنظیم توکن‌های ICO به عنوان اوراق بهادار توسط سازمان‌های مانند کمیسیون SEC در ایالات متحده، باعث به وجود آمدن چالش‌هایی برای بسیاری از توکن‌های کاربردی شد که بیشتر به عنوان وسایلی برای استفاده درون پلتفرم یا کارمزد در اکوسیستم‌های خاص عمل می‌کردند.

در پاسخ به این چالش، مدل اقتصاد دو توکنی به‌عنوان یک راه حل نوین پیشنهاد شد. این مدل دو نوع توکن را شامل می‌شود:

– توکن‌های امنیتی (Security tokens) که به عنوان اوراق بهادار استفاده می‌شوند و امکان جذب سرمایه برای پروژه‌های کریپتو را فراهم می‌کنند. این توکن‌ها به دارندگان مزایا و سهام مالکیت ارائه می‌دهند و در زمان عرضه اولیه (ICO) به وجود می‌آیند.

– توکن‌های کاربردی (Utility tokens) که برای تبادل و اجرای عملیات داخلی یک پروژه یا شبکه به کار می‌روند. این توکن‌ها برای استفاده از خدمات یا کارکردهای ویژه پلتفرم طراحی شده‌اند و ممکن است در زمان عرضه اولیه یا بعد از آن به گردش بازار بیایند.

مدل اقتصاد دو توکنی تا حد زیادی یک ارتقاء بزرگ در نحوه استفاده از توکن‌ها برای اهداف مختلف در پروژه‌های بلاک‌چین محسوب می‌شود. این مدل نه تنها به تنظیمات و قوانین مربوط به اوراق بهادار پاسخ داده است، بلکه به پروژه‌ها این امکان را می‌دهد که از ارزش‌های مختلف توکن‌ها برای جلب سرمایه یا استفاده درون پروژه استفاده کنند، این مسئله به عنوان یکی از نقاط مثبت این مدل در نظر گرفته می‌شود.

کاربرد مدل اقتصاد دو توکنی یا “Token Economy“

مدل اقتصاد دو توکنی یا “Token Economy” به منظور تأمین امنیت و قابلیت اطمینان برای پروژه‌های ارز دیجیتال طراحی شده است.

در این مدل، اهمیت اصلی این است که توکن‌های موجود در یک پروژه ارز دیجیتال باید ارزش واقعی و سودآوری مشخصی را برای دارندگان خود ارائه دهند. این سیستم باید به طور کامل غیرمتمرکز و بدون نیاز به مدیریت یا کنترل از طرف سازمان یا نهاد خاصی عمل کند. به‌طور کلی، توکن‌هایی که تحت این مدل اقتصادی قرار می‌گیرند، به عنوان امنیتی محسوب می‌شوند و مطابق قوانین و مقررات مربوط به ارزهای دیجیتال عمل می‌کنند.

یکی از کاربردهای اصلی این مدل در بازار ارزهای رمزنگاری شده این است که باعث تحریک بیشتر دارندگان توکن و سرمایه‌گذاران به سوی پروژه‌های مختلف در حوزه رمزارزی می‌شود. از این نظر، در این اقتصاد دوتوکنی، یکی از توکن‌ها برای تأمین امنیت و جذب سرمایه‌گذاری در پروژه‌های رمزارزی استفاده می‌شود، در حالی که توکن دیگر برای انجام برخی از فعالیت‌ها در شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرد، که ممکن است از یک پروژه به پروژه دیگر تغییر کند.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده از این مدل به عنوان یک ابزار برای ارزیابی و تشویق پروژه‌های ارز دیجیتال بهره می‌برد. این کمیسیون تاکنون به طور رسمی دارایی‌های رمزارزی را طبقه‌بندی خاصی نکرده است، اما چارچوبی برای ارزیابی “قرارداد سرمایه‌گذاری دارایی‌های دیجیتال” ارائه کرده است.

در کل، استفاده از مدل اقتصاد دوتوکنیToken Economy به منظور تأمین امنیت، ارزش و انگیزه برای دارندگان توکن و سرمایه‌گذاران، و همچنین ارائه ساختار انگیزشی بهتر برای پروژه‌های رمزارزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مدل می‌تواند ویژگی‌ها و عملکردهای بهتری را به کاربران نهایی ارائه دهد و به پروژه‌های بلاک‌چین کمک کند تا با رعایت مقررات و استانداردهای لازم، اعتماد و امنیت بیشتری را برای سرمایه‌گذاران فراهم کنند.

مزایای استفاده از مدل دو توکنی

استفاده از دو توکن به جای یک توکن می‌تواند به نحوه عملکرد و پایداری پروژه‌های کریپتوکارنسی کمک کند.

این مدل دو توکنی دارای چندین مزیت است. اولین مزیت این است که این مدل به جداسازی دو ابعاد مهم در یک پروژه کمک می‌کند: حاکمیت (governance) و عملکرد (utility).

اکنون، مدل‌های اقتصادی دو توکنی نه تنها به دنبال اهداف انحصاری ICO ها نیستند، بلکه به نحوه‌ای جدید و بهینه‌تر برای عملکرد پروژه‌های کریپتوگرافی پی می‌برند. این مدل‌ها به ارتقاء پلتفرم و تشویق مشارکت کاربران علاوه بر اطمینان از عملکرد سیستم توجه دارند.

با توجه به جداسازی حاکمیت و کارایی، مدل‌های دو توکنی از نظر عملی و منطقی بسیار مفید هستند. به عنوان مثال، در پروژه‌های Play-to-Earn، توکنی که در بازی استفاده می‌شود، ممکن است ارزش خارج از بازی نداشته باشد، اما توکن حاکمیتی می‌تواند برای تصمیم‌گیری‌های سهامداران یا اصلاح سهام مالکیت استفاده شود.

این مدل موجب کاهش فشار فروش بر روی توکن اصلی می‌شود و پایداری بازار را تقویت می‌کند. در مدل تک توکنی، فروش توکن به قیمت آن وابسته است، اما در مدل دو توکنی، کاربران برای استفاده‌های مختلف مجبور به نگه‌داشتن توکن‌ها می‌شوند و این باعث کاهش فشار فروش می‌شود.

به اضافه اینکه این مدل باعث کاهش ریسک معاملات بر روی قیمت توکن اصلی می‌شود. کاربران با داشتن دو توکن، می‌توانند یکی را برای معاملات ریسکی استفاده کرده و از دیگری برای استفاده‌های کاربردی بهره ببرند. این باعث می‌شود که حتی در صورت نوسانات قیمت توکن اولیه، فعالیت شبکه پایدار بماند.

در کل، استفاده از مدل دو توکنی بهبودی برای پروژه‌های کریپتوگرافی و بخش‌های مختلف اقتصادی آنها معرفی کرده است و به ویژه برای سرمایه‌گذاران و شرکت‌کنندگان در این بازارها مهم و موثر است.

معایب استفاده از مدل دو توکنی

در اینجا معایبی که ممکن است با استفاده از مدل‌های اقتصادی دو توکنی مواجه شوید، بررسی شده است. این موارد می‌توانند تأثیرات منفی بر برخی جنبه‌های پروژه‌های ارز دیجیتال داشته باشند:

1. پیچیدگی:

استفاده از دو توکن و مدیریت هر کدام با وظایف و قوانین مختلف می‌تواند پیچیدگی‌های بیشتری را به پروژه اضافه کند. این پیچیدگی ممکن است منجر به مشکلات فنی و عملیاتی شود که نیاز به راه‌حل‌های پیچیده‌تر دارد و باعث افزایش هزینه‌ها و زمان مورد نیاز برای مدیریت و توسعه شود.

2. عدم تعادل در ارزش:

   در برخی مواقع، ارزش یکی از توکن‌ها ممکن است بیشتر از دیگری باشد که منجر به عدم تعادل در توزیع ارزش و منافع در شبکه می‌شود.

3. نیاز به آگاهی و آموزش:

   کاربران برای استفاده از دو توکن و درک قوانین و مکانیزم‌های مربوطه نیاز به آگاهی و آموزش دارند. این مسئله می‌تواند برای برخی کاربران باعث مشکل شود و به سختی استفاده از امکانات و خدمات موجود در شبکه منجر شود.

با این حال، اگرچه این معایب وجود دارند، اقتصاد دو توکنی همچنان می‌تواند به رشد و توسعه پروژه‌های ارز دیجیتال کمک کند. اما این نیازمند مدیریت دقیق، بررسی دقیق نقاط قوت و ضعف و توجه به نیازهای خاص پروژه است. هر پروژه باید بر اساس شرایط و اهداف خود تصمیم بگیرد که آیا استفاده از مدل اقتصاد دو توکنی مناسب است یا خیر، و آیا مزایای آن نسبت به معایب آن برتری دارد یا خیر.

نمونه های اقتصاد دو توکنی

بلاک‌چین VeChainThor یکی از پروژه‌های بلاک‌چین عمومی است که برای اجرای برنامه‌های تجاری و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این بلاک‌چین بر اساس توکن‌های VET و VTHO کار می‌کند که هرکدام دارای نقش و کاربردهای خاصی در اکوسیستم VeChainThor هستند.

– VET (VeChain Token):

  توکن اصلی بلاک‌چین VeChainThor که به صورت اساسی برای ذخیره، مبادله و استفاده از ارزهای دیجیتال (کریپتو) به کار می‌رود. این توکن همچنین در اجرای انواع برنامه‌های غیرمتمرکز (DApp) در پلتفرم VeChainThor نقش اساسی دارد. به دلیل نقش اصلی VET در ارزیابی ارزها و انجام معاملات، حقوق حاکمیتی به هولدرهای این توکن اختصاص می‌یابد.

– VTHO (VeThor Token):

  این توکن به عنوان کارمزد یا هزینه‌ای که برای انجام تراکنش‌ها در شبکه VeChainThor لازم است، به کار می‌رود. VTHO به صورت خودکار و بر اساس نگهداری و مالکیت VET تولید و وارد گردش می‌شود. از این توکن برای پرداخت هزینه‌های مربوط به انجام تراکنش‌ها، اجرای سرویس‌های شبکه و حفظ کارایی آن استفاده می‌شود.

استفاده از این دو توکن در بلاک‌چین VeChainThor امکاناتی را برای کاربران فراهم می‌کند، از جمله امکان مبادله و ذخیره ارزهای دیجیتال، تسهیل اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز و پرداخت کارمزدهای مرتبط با تراکنش‌ها. به این ترتیب، این بلاک‌چین برای استفاده در صنایع و برنامه‌های تجاری مختلف، ابزارها و ویژگی‌های متنوعی را فراهم می‌کند.

• پلتفرم MakerDAO

پلتفرم MakerDAO به عنوان یک نمونه برجسته از سیستم اقتصاد دو توکنی یا Token Economy شناخته می‌شود که از دو توکن مختلف، MKR و DAI، برای عملکرد و مکانیزم‌های مختلف خود استفاده می‌کند. این سیستم به منظور ایجاد یک استیبل‌کوین (یا ارز پایدار) به نام DAI که ارزش ثابتی با یک دلار داشته باشد، اقدام می‌کند.

– MKR (Maker):

  توکن MKR عمدتا به عنوان توکن حاکمیتی برای تصمیم‌گیری‌های مربوط به سیستم استفاده می‌شود. دارندگان MKR حق رأی دادن در موضوعات مهمی مانند معرفی وثیقه‌های جدید یا تغییرات در پروتکل را دارند.

– DAI:

  DAI به عنوان استیبل‌کوین پلتفرم وظیفه دارد تا یک ارز پایدار با ارزشی ثابت به یک دلار داشته باشد. برای حفظ ارزش استیبل‌کوین DAI در هماهنگی با ارزهای قوی‌تر و پایدارتر، سیستم از مکانیزم‌هایی استفاده می‌کند که توکن‌های MKR و نگهدارندگان آن‌ها را متحمل مسئولیت تعادل ارزش DAI می‌کنند.

به عبارت ساده‌تر، اگر ارزش DAI به هر دلیلی از ارزش یک دلار دور شود، مکانیزم‌هایی فعال می‌شوند تا این ارزش را بهبود دهند. دارندگان توکن MKR در این فرآیند نقش مهمی دارند، زیرا با تصمیم‌گیری در مورد تغییرات در سیستم و رأی دادن برای تعادل دوباره ارزش DAI، می‌توانند به استحکام و پایداری این سیستم کمک کنند و از کاهش ارزش توکن MKR جلوگیری کنند.

در کل، این سیستم اقتصاد دو توکنی به وسیله نگهدارندگان توکن MKR و عملکرد توکن DAI، سعی در ایجاد تعادل و استحکام در ارزش استیبل‌کوین DAI دارد. این معماری اقتصادی، مکانیزم‌هایی را برای حفظ استحکام و پایداری ارزش استیبل‌کوین ارائه می‌دهد و از دارندگان توکن MKR برای شرکت در تصمیم‌گیری‌های مربوط به سیستم MakerDAO استفاده می‌کند.

• اکسی اینفینیتی (Axie Infinity)

Axie Infinity یک بازی دیجیتالی است که مبتنی بر بلاک‌چین عمل می‌کند و از دو توکن مختلف، یعنی SLP و AXS، برای تغذیه و تحریک اقتصاد داخلی بازی استفاده می‌کند.

– SLP (Smooth Love Potion):

  این توکن به عنوان ارز اصلی داخل بازی Axie Infinity عمل می‌کند. بازیکنان می‌توانند SLP را برای انجام عملیات‌های مختلف داخل بازی مانند تولید مثل (Breed) و خرید و فروش اکسی ها (Axies) استفاده کنند. همچنین این توکن به عنوان پاداش برای دستیابی به اهداف و انجام وظایف در بازی به بازیکنان اعطا می‌شود.

– AXS:

  AXS یک توکن حاکمیتی است که دارندگان آن حق رأی در امور مهم پروتکل و تغییرات آینده بازی را دارند. با حفظ و نگهداری AXS، افراد می‌توانند در تصمیم‌گیری‌هایی که مربوط به بهبود بازی هستند، شرکت کنند. همچنین می‌توان AXS را استیک کرد تا از مزایایی مانند پاداش‌های دوره‌ای به صورت توکن AXS بهره‌مند شوند.

هر دو توکن SLP و AXS نقش مهمی در روند پیشرفت و ادامه‌ی بازی دارند. ترکیب این دو توکن به بازیکنان این امکان را می‌دهد تا در فعالیت‌های مختلف بازی، از توانمندی‌ها و منافع متفاوتی بهره مند شوند و همچنین در تصمیم‌گیری‌های مربوط به توسعه و بهبود بازی دخیل شوند. با استفاده از این دو توکن، Axie Infinity یک اقتصاد دو توکنی پویا و جذاب را ارائه می‌دهد که تشویق به فعالیت‌های متعدد و تعاملی داخلی بازی را فراهم می‌کند و همچنین به شکلی مناسب برای شرکت کاربران در تصمیم‌گیری‌های اساسی مرتبط با پیشرفت بازی می‌باشد.

• فیلمیو: پلتفرم اقتصاد دو توکنی Token Economy

فیلمیو یک پروژه مبتنی بر بلاکچین است که به منظور تامین مالی و حمایت از پروژه‌های مرتبط با صنعت رسانه‌ای توسعه یافته است. این پروژه دارای دو توکن است: توکن‌های FILM و توکن‌های FAN که نقش‌های مختلفی را در اکوسیستم فیلمیو ایفا می‌کنند.

– توکن FILM:

  توکن FILM به عنوان توکن‌های امنیتی شناخته می‌شود که فقط برای سرمایه‌گذاران معتبر در دسترس است. دارندگان این توکن‌ها حق دریافت درآمد و سود حاصل از پروژه‌های مختلفی که در پلتفرم Filmio اجرا می‌شوند، را دارند. این سود معمولاً به عنوان سهامداری در یک شرکت مشابه به صورت پاداش به دارندگان توکن‌های FILM پرداخت می‌شود. داشتن توکن‌های FILM به افراد این امکان را می‌دهد تا به عنوان سرمایه‌گذاران و سهامداران در توسعه پروژه‌های رسانه‌ای فعالیت کنند.

– توکن FAN:

  توکن‌های FAN به عنوان توکن‌های پاداشی برای شرکت کردن در شبکه فیلمیو به کار می‌روند. این توکن‌های کاربردی به کاربران این امکان را می‌دهند تا در فرآیندهای رای‌گیری بر روی پروژه‌ها شرکت کنند و با سایر کاربران و پروژه‌های مختلف در اکوسیستم Filmio تعامل داشته باشند. این توکن‌ها معمولاً به عنوان پاداش برای مشارکت و فعالیت‌های مثبت کاربران در شبکه Filmio اعطا می‌شوند.

ترکیب این دو توکن FILM و FAN در فیلمیو باعث ایجاد یک اقتصاد دو توکنی پویا و جذاب می‌شود که به سرمایه‌گذاران و دارندگان توکن‌ها این امکان را می‌دهد تا به عنوان سهامداران و فعالان در توسعه و ارتقاء پروژه‌های رسانه‌ای، نقش فعالی ایفا کنند و همچنین در فعالیت‌های رای‌گیری و تعاملات مختلف شبکه Filmio شرکت کنند.

جهت ورود و ثبت نام در صرافی بینگ ایکس کلیک کنید