معرفی بورس چین (شانگهای)
31 شهریور 1402 1402-07-01 19:09معرفی بورس چین (شانگهای)
درباره چین
در این مقاله، میخواهیم به شما در مورد بورس چین (شانگهای) توضیحاتی ارائه دهیم و با این بازار مالی آشنا شویم. چین، کشوری که در آسیا و گستره زمینی آن به چهارمین موقعیت جهانی از نظر مساحت دست پیدا کرده، جذابیتهای بسیاری را برای سرمایهگذاران به وجود آورده است.
این کشور نه تنها از لحاظ مساحت بلکه از نظر اقتصادی نیز به عنوان یکی از قدرتهای بزرگ جهان شناخته میشود. چین در سالهای اخیر با رشد بسیار قوی خود، جایگاه اول در میان کشورهای دنیا را در زمینه تولید ناخالص ملی به خود اختصاص داده است.
در اقتصادی که همواره به دنبال توسعه سرمایهگذاریهای خصوصی و رشد نوآوریهای فناورانه میباشد، چین به عنوان یک بازار پویا و پرجمعیت به شهرت رسیده است.
این کشور تمام تلاش خود را برای حمایت از سرمایهگذاریهای خصوصی به کار میگیرد و همچنین تمام توان و انرژی خود را به کار میگیرد تا شرکتهای نوآور و خلاقانه بیشتری را به وجود آورد.
این اقدامات به عنوان بخشی از استراتژی اقتصادی چین به منظور تشویق و پشتیبانی از رشد اقتصادی کشور عنوان میشود.
بازارهای مالی در چین به دلیل پیشرفتهای اقتصادی و توسعه سریع خود، به یکی از پرمخاطبترین و فعالترین بازارهای جهان تبدیل شدهاند.
توسعه سریع بورس چین (شانگهای) و ایجاد بسترهای مالی مناسب برای سرمایهگذاری در این کشور، باعث افزایش تعداد شرکتها و موسسات مالی و سرمایهگذاران در بازارهای مالی چین شده است.
در این راستا، چین به عنوان یک قدرت اقتصادی جهانی، در پیشبرد اهداف اقتصادی خود و توسعه بیشتر بازارهای مالی خود تلاشهای فراوانی را به کار میگیرد. به واسطه این تلاشها و اصول آزادی اقتصادی، بازارهای مالی این کشور به سرعت در مسیر رشد و توسعه قرار گرفتهاند.
(در مقاله بازار بورس ژاپن میتوانید بیشتر درمورد بورس توکیو بخوانید)
بورس شانگهای
بورس شانگهای (یا به طور رسمی با نام شانگهای证券交易所، SSE) یک بازار معتبر و مهم اوراق بهادار در کشور چین واقع شده است.
این بورس به عنوان یکی از سه بازار اوراق بهادار مستقل در سرزمین اصلی چین شناخته میشود، دو بازار دیگر به نامهای بورس اوراق بهادار پکن و بورس اوراق بهادار شنژن هم در این لیست قرار دارند.
با ارزش بازاری سومین بزرگترین بازار سهام جهان و همچنین بزرگترین بازار اوراق بهادار در قاره آسیا، بورس شانگهای جایگاه مهمی در جهان مالی دارد.
متأسفانه، بورس شانگهای هنوز به طور کامل به سرمایهگذاران خارجی باز نشده و تصمیمگیریهای آن اغلب تحت تأثیر تصمیمات دولت مرکزی چین قرار میگیرد.
این وضعیت به دلیل کنترلی که مقامات سرزمین اصلی چین بر حسابهای سرمایهگذاران اعمال میکنند، به وجود آمده است.
تاریخچه بورس شانگهای به سال 1891 بازمیگردد، زمانی که اولین سیستم مبادله چین در شهر شانگهای تأسیس شد. اما بورس فعلی در سال 1369 شمسی مجدداً تأسیس شده و در همان سال، به تاریخ 28 آذر، فعالیت خود را آغاز کرد.
این بورس به عنوان یک سازمان غیرانتفاعی فعالیت میکند و توسط کمیسیون تنظیم مقررات اوراق بهادار چین (CSRC) مستقیماً نظارت میشود.
به طور کلی، بورس شانگهای یکی از اهمیتهای مهم اقتصادی و مالی چین و جهان است که در توسعه و رشد بازار اوراق بهادار در این منطقه نقش بسیار مهمی دارد.
تاریخچه بورس چبن
تاریخچه شکلگیری شهرک بینالمللی (مناطق امتیازی خارجی) در شانگهای ناشی از معاهده نانکینگ سال 1842 است، که به پایان جنگ اول انجامید.
این معاهده و توافقات بعدی بین دولتهای چین و کشورهای خارجی برای توسعه تجارت خارجی در چین بسیار اهمیت داشتهاند. این توافقات منجر به تشکیل جامعه خارجی در شانگهای شدند.
بازار معاملات اوراق بهادار در شانگهای نیز در اواخر دهه 1860 آغاز به کار کرد. اولین فهرست سهام در ژوئن 1866 تأسیس شد و در همان زمان تسویه حساب بینالمللی شانگهای شرایط مساعدی برای بروز بازار سهام فراهم کرده بود.
این شرایط شامل وجود چندین بانک، چارچوب قانونی برای شرکتهای سهامی، و علاقه به تنوع در میان خانههای تجاری تاسیس شده بود (اگرچه خانههای تجاری خود به عنوان مشارکت باقی ماندند).
در دهههای 1880 و 1890، در زمان رونق صنعت معدن، بازرگانان خارجی انجمن سهامداران شانگهای را تأسیس کردند که مقر آن در شانگهای قرار داشت و این تشکیل را به عنوان اولین بورس اوراق بهادار در چین معرفی کردند.
سپس در سال 1904، این انجمن برای ثبت در هنگ کنگ بر اساس مقررات شرکتها درخواست داد و نام خود را به “بورس بورس شانگهای” تغییر داد. عرضه اوراق بهادار اصولاً از طریق شرکتهای محلی انجام میشد.
در آغاز، بانکها تسلط بر بازار سهام خصوصی داشتند، اما تا سال 1880، تنها بانکهای محلی هنگ کنگ و شانگهای باقی ماندند.
در دهههای 1920 و 1921، “بورس اوراق بهادار و کالای شانگهای” و “بورس بازرگانی چینی شانگهای” به ترتیب شروع به کار کردند و در نهایت در سال 1929 ادغام شدند و بازارهای ترکیبی به نام “بورس بورس شانگهای” فعالیت خود را آغاز کردند.
در طی این دوران، قطاعهای مختلف اقتصادی مانند کشتیرانی، بیمه و اسکله همچنان در بازار سهام فعالیت میکردند. اما پس از معاهده شیمونوسکی در سال 1895 که به کشورهایی مانند ژاپن اجازه تأسیس کارخانهها و بنادر در شانگهای و دیگر بنادر معاهده داده بود، این بازارها تحت تأثیر صنعتهایی مانند مزارع لاستیک قرار گرفتند.
در دهههای 1930، شانگهای به عنوان مرکز مالی منطقه خاور دور ظاهر شد و به مرکزی تبدیل شد که سرمایهگذاران چینی و خارجی میتوانستند سهام، اوراق قرضه، اوراق قرضه دولتی و آتی را معامله کنند.
با اشغال نیروهای ژاپنی شهرک بینالمللی شانگهای در تاریخ 8 دسامبر 1941، عملیات بورس شانگهای به طور ناگهانی متوقف شد. در سال 1946، بورس شانگهای فعالیت خود را دوباره آغاز کرد و پس از سه سال، در سال 1949، پس از پیروزی انقلاب کمونیستی، مجدداً بسته شد.
با پایان انقلاب فرهنگی و صعود دنگ شیائوپینگ به قدرت در سال 1978، چین دوباره به دنیای بیرون باز شد. در تاریخ 26 نوامبر 1990، بورس اوراق بهادار شانگهای بازسازی شد و چند هفته بعد، در تاریخ 19 دسامبر، فعالیت خود را آغاز کرد.
تا سال 1997، بورس شانگهای تحت نظر شهرداری قرار داشت و به عنوان یک “نقطه آزمایشی” شناخته میشد که در زمینه مبادلات در اقتصاد بازار سوسیالیستی نقش مشروعی داشت.
در سال 2019، بورس اوراق بهادار شانگهای با راهاندازی بازار STAR (Market for Science and Technology Board)، به عنوان رقیبی برای بازار NASDAQ در حوزه شرکتهای فناوری شناخته شد. این تاریخچه طیف گستردهای از اتفاقات تاریخی در راهاندازی و توسعه بورس اوراق بهادار شانگهای را نمایان میکند.
جدول تاریخچه بورس شانگهای
- سال 1866: اولین فهرست سهام ظاهر شد.
- سال 1871: حباب سوداگرانه منفجر شد و باعث وحشت پولی شد.
- سال 1883: بحران اعتباری باعث شد که سفته بازی در شرکتهای چینی گسترش یابد.
- سال 1890: بحران بانکی در هنگ کنگ شروع شد.
- سال 1891: تشکیل “انجمن کارگزاران سهام شانگهای”.
- سال 1895: معاهده شیمونوسکی بازار چین را به سرمایهگذاران خارجی باز کرد.
- سال 1904: تغییر نام به “بورس بورس شانگهای”.
- سال 1911: انقلاب و کنارهگیری از سلسله چینگ و تأسیس جمهوری چین.
- سال 1914: بازار به مدت چند ماه به دلیل جنگ جهانی اول بسته شد.
- سال 1919: سفته بازی در سهام پنبه.
- سال 1925: دومین بوم لاستیکی.
- سال 1929: ادغام “بورس اوراق بهادار و کالای شانگهای” و “بورس بازرگانی چینی شانگهای”.
- دهه 1930: بازار تحت تأثیر تغییرات قیمت سهام لاستیک بود.
- سال 1941: نیروهای ژاپنی شهرک بینالمللی شانگهای را اشغال کردند و بازار تعطیل شد.
- سال 1946: بورس شانگهای فعالیت خود را دوباره آغاز کرد.
- سال 1949: پس از انقلاب کمونیستی، مجدداً بسته شد.
- دهه 1970: دوره باز شدن چین به دنیای خارجی زمانی که دنگ شیائوپینگ به قدرت رسید.
- سال 1981: تجارت اوراق خزانه از سر گرفته شد.
- سال 1984: عرضه سهام شرکتها و اوراق قرضه شرکتی در شانگهای و سایر شهرها آغاز شد.
- سال 1990: بورس فعلی شانگهای در تاریخ 26 نوامبر بازگشایی شد و در تاریخ 19 دسامبر فعالیت خود را آغاز کرد.
- سال 1992: تور جنوبی دنگ شیائوپینگ بازار سرمایه چین و دو بورس اوراق بهادار (بورس شانژن نیز) را نجات داد.
- سال 1997: شورای دولتی چین تصمیم به مدیریت مستقیم بورس شانگهای توسط کمیسیون تنظیم مقررات اوراق بهادار چین گرفت.
- سال 2001-2005: رکود چهار ساله بازار اوراق بهادار که باعث کاهش نصفی ارزش بازار شانگهای شد.
- سال 2006: بورس شانگهای با لغو ممنوعیت یک ساله برای عرضه عمومی اولیه (IPO) ها فعالیت کامل خود را آغاز کرد.
- سال 2007-2008: دوره جنون بازار سهام با افزایش قیمتها و ورود معامله گران سوداگرانه که باعث افزایش گردش مالی بورس چین شد.
- سال 2010: بانک کشاورزی چین بزرگترین عرضه عمومی اولیه سهام در جهان با ارزش 22.1 میلیارد دلار را تکمیل کرد.
- سال 2015: تغییرات ارتفاع در ارزش سهام با افزایش قابل توجه در اوایل سال و کاهش 30٪ در ژوئن تا ژوئیه.
- سال 2019: راهاندازی بازار STAR برای شرکتهای فناوری در بورس شانگهای.
این تاریخچه نشاندهنده تحولات عمده و مهم در تاریخ بورس اوراق بهادار شانگهای است که نقش مهمی در توسعه اقتصاد چین و ارتباطات اقتصادی بینالمللی داشتهاند.
ساختار بورس شانگهای
ساختار بورس اوراق بهادار شانگهای (SSE) به شکلی چندگانه تشکیل شده است و این بورس مجموعهای از اوراق بهادار متنوع را به عنوان فرصتهای سرمایهگذاری به افراد و شرکتها ارائه میدهد. اوراق بهادار فهرست شده در SSE از سه دسته اصلی تشکیل شدهاند:
سهام (Equities):
سهام بورس شانگهای به دو نوع تقسیم میشوند: سهام “الف” و سهام “ب”. سهام “الف” با واحد پول محلی یعنی رنمینبی یوان (CNY) قیمتگذاری میشوند، در حالی که سهام “ب” به دلار آمریکا (USD) قیمتگذاری میشوند.
در ابتدا، تجارت سهام “الف” فقط به سرمایهگذاران داخلی محدود بود، در حالی که سهام “ب” به سرمایهگذاران داخلی (از سال 2001) و سرمایهگذاران خارجی در دسترس بود.
با این حال، پس از اجرای اصلاحات در دسامبر 2002، سرمایهگذاران خارجی اکنون (با محدودیتها) مجاز به تجارت در سهام “الف” تحت برنامه سرمایهگذار نهادی خارجی واجد شرایط (QFII) هستند.
این برنامه رسماً در سال 2003 راهاندازی شد و در حال حاضر، تعداد زیادی از سرمایهگذاران نهادی خارجی در بورس شانگهای فعالیت میکنند. این بازار با توجه به ورود سرمایهگذاران خارجی به تدریج بزرگتر شده است.
اوراق قرضه (Bonds)
اوراق قرضه معامله شده در SSE شامل سه دسته اصلی اوراق قرضه خزانه (T-bond)، اوراق قرضه شرکتی، و اوراق قرضه شرکتی قابل تبدیل است. بازار اوراق قرضه SSE فعالترین بازار اوراق قرضه در چین است. اوراق قرضه خزانه به نام تسکههای دولتی هستند و توسط دولت منتشر میشوند. اوراق قرضه شرکتی نیز توسط شرکتهای خصوصی و عمومی منتشر میشوند. اوراق قرضه شرکتی قابل تبدیل نوعی اوراق قرضه هستند که به سهام شرکت صاحبان آن تبدیل میشوند.
ساعات معاملات در SSE
ساعات معاملات در SSE به شرح زیر است:
جلسه صبح: از ساعت 09:15 تا 09:25 با قیمتگذاری متمرکز رقابتی.
جلسه صبح (ادامه): از ساعت 09:30 تا 11:30 با مناقصه متوالی.
جلسه بعدازظهر: از ساعت 13:00 تا 14:57 با مناقصه متوالی.
قیمت رقابتی متمرکز: از ساعت 14:57 تا 15:00.
این زمانبندی به دو جلسه معاملاتی صبح و بعد از ظهر تقسیم میشود و در وسط این دو جلسه، استراحتی برای ناهار تعطیل میگردد.
این بازار در روزهای شنبه و یکشنبه و تعطیلات رسمی تعطیل است و در روزهای دیگر هفته ادامه معاملات دارد. این ساعات معاملات و تقسیمبندی جلسات به منظور ایجاد شفافیت و کارایی بیشتر در بازار اوراق بهادار SSE اعمال میشوند. همچنین، در آینده طرحی برای ادغام دو نوع سهام “الف” و “ب” وجود دارد تا بازار سهام در SSE بیشتر از این بهرهوری داشته باشد.
تعطیلات رسمی عبارتند از:
- عید سال نو
- عید چینی: این جشنواره نیز پنج روز به طول میانجامد و در آن به جشنها و مراسمهای خاصی به مناسبت سال نو پرداخته میشود.
- عید کارگر: این تعطیلات به عنوان روز تجدید میثاق با کارگران و جشن تلاش کارگران در چین جشنگری میشوند و معمولاً سه روز به طول میانجامد.
- جشنواره قایق اژدها: این جشنواره به مناسبت مسابقات قایقرانی و جشنهای مرتبط با آن در چین برگزار میشود و معمولاً دو روز تعطیلی دارد.
- جشن نیمه پاییز: این جشن در میانه فصل پاییز برگزار میشود و پنج روز تعطیلی دارد.
- روز ملی چین: جشنواره ای که به عنوان روز ملی چین جشن گرفته میشود و پنج روز تعطیل است.
مکان بورس چین (شانگهای) در منطقهای به نام “پودونگ” واقع شده است. این منطقه در حال حاضر به عنوان مرکز تجاری و مالی بسیار مهمی در شانگهای شناخته میشود و میزبان شرکتهای معتبر، مراکز مالی-سرمایهگذاری، و نمادهای شهری برجسته مانند برج جین مائو و مرکز مالی شانگهای است. این موقعیت مکانی استراتژیک باعث شده که منطقه پودونگ به عنوان یکی از قلبهای مالی چین به حساب آید.
شاخص ها
شاخص ترکیبی SSE یکی از مهمترین شاخصهای مورد استفاده در بورس اوراق بهادار شانگهای (SSE) میباشد. این شاخص معمولاً برای نمایاندن عملکرد کلی بازار اوراق بهادار SSE بهکار میرود و از اجزای تشکیلدهندهای تشکیل شده است که همه سهام معامله شده در این بازار (شامل سهمهای A و B) را دربرمیگیرد.
تاریخ پایه برای شاخص ترکیبی SSE در تاریخ 19 دسامبر 1990 است. این تاریخ به عنوان نقطهای مرجع در زمان تشکیل این شاخص انتخاب شده و در واقعیت به معنای دورهای است که کل ارزش بازار تمامی سهام موجود در آن روز را به عنوان ارزش پایه در نظر گرفتهاند.
ارزش پایه این شاخص 100 بوده و به عنوان نقطه اولیه برای محاسبه تغییرات شاخص در طول زمان استفاده میشود.
تاریخچه شاخص ترکیبی SSE نشاندهنده تغییرات و عملکرد بازار اوراق بهادار در طی سالهاست. در پایان سال 2006، این شاخص به مقدار 2675.47 رسید، که نمایانگر افزایش قابل توجه ارزش بازار اوراق بهادار در آن دوره بود.
همچنین در کنار شاخص ترکیبی SSE، دو شاخص دیگر نیز در بورس اوراق بهادار شانگهای مورد استفاده قرار میگیرند:
- شاخص SSE 50: این شاخص به جمعآوری 50 شرکت بزرگ بازار اوراق بهادار SSE میپردازد و عملکرد این 50 شرکت را نمایش میدهد. این شاخص به عنوان یک معیار مهم درک عملکرد بازار بورس شانگهای شناخته میشود.
- شاخص SSE 180: این شاخص نیز شامل تعداد 180 شرکت بزرگتر بازار SSE است و به عنوان یک شاخص گستردهتر از بازار اوراق بهادار SSE مورد استفاده قرار میگیرد.
این سه شاخص به عنوان ابزارهای کلان برای تحلیل و پیشبینی عملکرد بازار اوراق بهادار در شانگهای، به سرمایهگذاران و تحلیلگران اقتصادی کمک میکنند. تغییرات در این شاخصها میتوانند نمایانگر روندها و تغییرات اقتصادی و مالی در چین باشند.
10 شرکت برتر در بورس اوراق بهادار شانگهای
در زیر، لیستی از 10 شرکت برتر در بورس اوراق بهادار شانگهای به ترتیب ارزش بازار آنها آورده شده است. این اطلاعات بر اساس ارزش بازار تسهیم شده و به روز شده در تاریخ 27 اوت 2020 میباشند:
- Kweichow Moutai (ارزش بازار: 2174 میلیارد یوان چین)
- بانک صنعتی و تجاری چین (ارزش بازار: 1339 میلیارد یوان چین)
- بانک کشاورزی چین (ارزش بازار: 1027 میلیارد یوان چین)
- China Life (ارزش بازار: 897 میلیارد یوان چین)
- بیمه پینگ آن (ارزش بازار: 829 میلیارد یوان چین)
- بانک بازرگانان چین (ارزش بازار: 761 میلیارد یوان چین)
- پتروچاینا (ارزش بازار: 717 میلیارد یوان چین)
- بانک چین (ارزش بازار: 691 میلیارد یوان چین)
- طعم دهنده هائیتی و غذا (ارزش بازار: 593 میلیارد یوان چین)
- پزشکی Hengrui (ارزش بازار: 499 میلیارد یوان چین)
این لیست نمایانگر 10 شرکت برتر در بازار اوراق بهادار شانگهای با توجه به ارزش بازار آنها است.